Τοκετός
Τοκετός
Η διαδικασία του τοκετού είναι μοναδική για κάθε γυναίκα και μπορεί να διαιρεθεί σε 3 στάδια:
Το 1ο στάδιο αρχίζει με την έναρξη των συστολών και τελειώνει όταν ο τράχηλος είναι πλήρως διασταλμένος. Αυτό το στάδιο διαιρείται σε 2 φάσεις. Την 1η που ονομάζεται «λανθάνουσα» και την 2η φάση που ονομάζεται «ενεργή». Κατά την διάρκεια της 1ης φάσης ο τράχηλος λεπταίνει, μαλακώνει και αρχίζει να διαστέλλεται. Αυτή η φάση ακολουθείται από την 2η που ονομάζεται «ενεργή» και ξεκινάει όταν η διαστολή έχει φθάσει 4cm. Στην «ενεργή» φάση οι συστολές είναι πιο συχνές, διαρκούν περισσότερο, είναι πιο έντονες και ονομάζονται συσπάσεις. Σε αυτή τη φάση ο τράχηλος διαστέλλεται γρηγορότερα.
Το 2ο στάδιο του τοκετού αρχίζει μόλις ο τράχηλος διασταλεί πλήρως και τελειώνει με την γέννηση του μωρού. Το 2ο στάδιο ονομάζεται στάδιο εξώθησης, γιατί το μωρό εξωθείται στο γεννητικό κανάλι έως ότου ολοκληρωθεί ο τοκετός.
Το 3ο στάδιο αρχίζει μετά την γέννηση του εμβρύου και τελειώνει με την αποκόλληση και έξοδος του πλακούντα.
Η διάρκεια ενός φυσιολογικού τοκετού σε γυναίκα που δεν έχει ξαναγεννήσει διαρκεί κατά μέσο όρο 12 έως 14 ώρες. Αυτός ο χρόνος υπολογίζεται αν δεν χρησιμοποιηθούν φάρμακα για τον πόνο (επισκληρίδιος) ή μητροσυσπαστικά (oxytocin) που επιβραδύνουν ή επιταχύνουν τον τοκετό. Ενώ για τις γυναίκες που έχουν ξαναγεννήσει (2ο –3ο παιδί) η μέση διάρκεια είναι περίπου 8 ώρες.
1ο στάδιο
«Λανθάνουσα» φάση
Μόλις ξεκινήσουν οι συστολές σε σχετικά τακτά χρονικά διαστήματα και ο τράχηλος αρχίζει να διαστέλλεται είστε επίσημα στην 1η φάση του τοκετού. Σπάνια η 1η φάση του τοκετού μπορεί να ξεκινήσει αναπάντεχα και έτσι οι συστολές ξαφνικά χωρίς προειδοποίηση να ξεκινήσουν ρυθμικές ανά τακτά χρονικά διαστήματα και κανονικές με διάρκεια 20 έως 30 δευτερόλεπτα. Αυτό συμβαίνει επειδή οι αρχικές συστολές της 1η φάσης είναι δύσκολο να διακριθούν από τις ψευδείς συστολές (braxton hicks) που έχει μια έγκυος στο τελευταίο μήνα της εγκυμοσύνης. Οι συστολές braxton hicks είναι συστολές που εμφανίζονται τον τελευταίο μήνα της εγκυμοσύνης και προετοιμάζουν την μήτρα για τον τοκετό.
Κατά την διάρκεια της 1ης φάσης του τοκετού οι συστολές θα γίνονται βαθμιαία ισχυρότερες, θα διαρκούν περισσότερο και θα έρχονται συχνότερα. Οι συστολές διαφέρουν από γυναίκα σε γυναίκα και ενώ στην αρχή επαναλαμβάνονται κάθε 10 λεπτά περίπου και διαρκούν περίπου 30 δευτερόλεπτα φτάνοντας στο τέλος της 1ης φάσης οι συστολές επαναλαμβάνονται κάθε 5 λεπτά περίπου και διαρκούν από 40 έως 60 δευτερόλεπτα.
Συνήθως οι συστολές της 1ης φάσης δεν είναι αρκετά επώδυνες ,έτσι έχετε την ευχέρεια να συζητάτε ακόμα και να περπατάτε χωρίς ιδιαίτερο πρόβλημα. Μερικές γυναίκες δεν τις καταλαβαίνουν καθόλου ενώ για άλλες είναι αρκετά επώδυνες. Κατά την πρώτη φάση του τοκετού αυξάνονται οι κολπικές εκκρίσεις οι οποίες μπορούν να χρωματιστούν με αίμα (αιματηρή βλένη). Αυτό συμβαίνει γιατί ο τράχηλος με την διαστολή του αποκολλάται από τους εμβρυικούς υμένες (σάκο) και έτσι υπάρχουν μερικές σταγόνες από αίμα στις κολπικές εκκρίσεις. Η πρώτη φάση του τοκετού τελειώνει όταν η διαστολή του τραχήλου φθάσει στα 4cm. Η διάρκεια της 1ης φάσης του τοκετού ποικίλει. Εξαρτάται από την ωριμότητα του τραχήλου και από την ένταση των συστολών. Αν η εγκυμοσύνη έχει ολοκληρωθεί χρονικά και το μωρό έχει κατέβει στην λεκάνη τότε ο τράχηλος είναι ώριμος, μαλακός και διαστέλλεται εύκολα. Αν οι συστολές είναι περιοδικές με σταθερή συχνότητα (5-10 λεπτών) και ικανοποιητική ένταση τότε αυτό το στάδιο διαρκεί από 4 έως 8 ώρες.
Αν ο τράχηλος είναι πολύ ώριμος ή δεν είναι ο πρώτος τοκετός είναι πιθανόν να διαρκέσει και λιγότερο.
«Ενεργή» φάση
Μετά τα 4cm διαστολής αρχίζει η «ενεργός» φάση του τοκετού. Οι συστολές πλέον είναι συχνότερες, ισχυρότερες,διαρκούν περισσότερο και ονομάζονται συσπάσεις. Με την έναρξη αυτού του σταδίου οι περισσότερες γυναίκες επιλέγουν την επισκληρίδιο αναισθησία, μέθοδο κατά την οποία δημιουργείται περιοχική αναισθησία η οποία εξαλείφει τον πόνο όχι όμως την αίσθηση και την κίνηση των ποδιών. Για τις γυναίκες που δεν επιλέγουν την επισκληρίδιο αυτό το στάδιο είναι το δυσκολότερο καθώς οι συσπάσεις είναι έντονες, διαρκούν αρκετά και είναι πολύ συχνές. Περίπου μία σύσπαση κάθε 2 με 3 λεπτά. Αυτό το στάδιο διαρκεί περίπου 4- 6 ώρες για τον 1ο τοκετό και ο τράχηλος διαστέλλεται από τα 4cm έως τα 10cm. Η oxytocin που χρησιμοποιείται για την αύξηση των οδυνών μειώνει αυτό τον χρόνο ενώ η επισκληρίδιος τον αυξάνει.
Το τελευταίο στάδιο της διαστολής του τραχήλου από τα 8 έως τα 10cm ονομάζεται εξάλειψη. Είναι το πιο δύσκολο μέρος του 1ου σταδίου αφού σε αυτή την περίοδο οι συσπάσεις είναι εντονότατες, διαρκούν περίπου 1 λεπτό και έρχονται κάθε λεπτό. Κατά την διάρκεια της εξάλειψης το μωρό αρχίζει να κατεβαίνει στο γεννητικό σωλήνα συμπιέζοντας την κύστη και το έντερο. Αυτό δημιουργεί το συναίσθημα της πίεσης στην πύελο οπότε οι περισσότερες γυναίκες νιώθουν την ανάγκη να «σπρώξουν». Η πίεση που δημιουργεί το κεφάλι του εμβρύου συμπιέζει το έντερο και την κύστη οπότε η γυναίκα νιώθει την ανάγκη να ενεργηθεί και να ουρήσει. Σε αυτό το σημείο η γυναίκα συνήθως αισθάνεται την ανάγκη να κάνει εμετό.
Αν το κεφάλι του εμβρύου είναι σχετικά μικρότερο από την λεκάνη τότε κατεβαίνει στο γεννητικό σωλήνα αρκετά νωρίτερα προτού ολοκληρωθεί η διαστολή. Έτσι η γυναίκα έχει την ανάγκη να «σπρώξει» πολύ νωρίτερα. Άλλα μωρά κατεβαίνουν αργότερα, έτσι σε αυτές τις περιπτώσεις δεν υπάρχει αίσθημα πίεσης στην κύστη ή στο έντερο. Κάθε γυναίκα είναι διαφορετική και κάθε έμβρυο επίσης. Γι αυτό κανένας τοκετός δεν είναι ίδιος με κάποιον άλλον.
Οι γυναίκες με επισκληρίδιο αναισθησία δεν έχουν κανένα από αυτά τα συμπτώματα. Το μόνο που αισθάνονται είναι μια μικρή πίεση.
2ο στάδιο
Εξώθηση
Το 2ο στάδιο αρχίζει όταν ο τράχηλος είναι πλήρως διεσταλμένος. Στο 2ο στάδιο ξεκινά η κάθοδος του κεφαλιού του εμβρύου στο γεννητικό σωλήνα (περίπου 15cm) και τελειώνει με την γέννηση του μωρού σας. Με την έναρξη του 2ου σταδίου οι συσπάσεις αραιώνουν δίνοντας σας περισσότερο χρόνο για ανάπαυση και χαλάρωση. Πολλές γυναίκες βρίσκουν τις συσπάσεις του 2ου σταδίου ευκολότερες αφού ο χρόνος μεταξύ τους είναι περισσότερος και υπάρχει ο χρόνος χαλάρωσης. Άλλες γυναίκες ενοχλούνται από την αίσθηση «του μπουκώματος» που νιώθουν, αφού το κεφάλι του εμβρύου βρίσκεται στον κόλπο.
Κατεβαίνοντας το μωρό μέσα στο γεννητικό σωλήνα δίνει την αίσθηση στην έγκυο να «σπρώξει» αφού το κεφάλι πιέζει έντερο και κύστη. Αυτό συμβαίνει καθώς προχωράει το 2ο στάδιο και το κεφάλι του εμβρύου κατεβαίνει όλο και χαμηλότερα στο γεννητικό σωλήνα. Άλλες φορές ο γιατρός προτρέπει την γυναίκα να «σπρώξει» ώστε να κατέβει το μωρό γρηγορότερα, ενώ άλλοι γιατροί αφήνουν την μήτρα να κάνει αυτή τη δουλειά αφήνοντας την γυναίκα να χαλαρώσει. Αυτό βέβαια είναι σε συνάρτηση με την εξέλιξη του τοκετού, τυχόν προβλήματα ή επιπλοκές που παρουσιάζονται. Αν και η γυναίκα είναι εξαντλημένη, η ενθάρρυνση ότι σε λίγο θα δει το μωρό της, την κάνει να συνεργάζεται περισσότερο αν και το στάδιο αυτό είναι το δυσκολότερο. Για τις γυναίκες που επιλέγουν την επισκληρίδιο η απώλεια αίσθησης τις κάνει να μην αισθάνονται όλα αυτά. Έτσι θα πρέπει να εξωθήσουν με την βοήθεια της μαίας ή του γιατρού και με κάποια εκπαίδευση που έχουν κάνει πριν από τον τοκετό. Η κάθοδος του μωρού μπορεί να είναι γρήγορη αν αυτό δεν είναι το πρώτο, ή μπορεί να συμβεί συγχρόνως με την διαστολή. Σε κάθε σύσπαση, η δύναμη της μήτρας που συνδυάζεται με την δύναμη των κοιλιακών μυών σας, αν εξωθείται ενεργά, ασκεί πίεση στο μωρό να συνεχίσει να κινείται προς τα κάτω μέσω του γεννητικού καναλιού. Όταν τελειώνει η σύσπαση και η μήτρα χαλαρώνει, το κεφάλι του μωρού θα υποχωρήσει ελαφρώς «δύο βήματα εμπρός ένα πίσω». Χρησιμοποιείτε θέσεις που είναι βολικές και σας βοηθούν τα εξωθείτε καλύτερα.
Όταν το κεφάλι του μωρού φτάσει στο τελευταίο τμήμα του γεννητικού σωλήνα «ευρυχωρία» αρχίζει να διογκώνει το περίνεο (περίνεο είναι το τμήμα από το αιδοίο μέχρι το ορθό). Σε αυτό το σημείο έχει αρχίσει να διαστέλλεται το αιδοίο και μπορείτε να αγγίξετε ή να δείτε με την βοήθεια ενός καθρέπτη τα μαλάκια του μωρού σας. Λίγες ακόμα συσπάσεις από αυτό το σημείο και θα έχετε το μωρό σας αγκαλιά. Με κάθε σύσπαση το αιδοίο ανοίγει όλο και περισσότερο και το κεφάλι του μωρού σας αρχίζει να παίρνει σχήμα. Βαθμιαία το περίνεο «πλαστικοποιείται» ώστε να πάρει την διάμετρο του κεφαλιού του μωρού.
Από αυτό το σημείο και μετά θα πρέπει να ακούτε το γιατρό σας γιατί είναι πολύ σημαντικό να εξωθείτε με την πίεση που πρέπει ώστε το μωρό να γλιστρήσει μαλακά και να μην τραυματίσει το αιδοίο. Σε αυτό το σημείο αν το κεφάλι του μωρού είναι μεγαλύτερο από τη διάμετρο του αιδοίου ο γιατρός κάνει μια μικρή τομή (επισιοτομή) ώστε να μην τραυματιστεί το αιδοίο ανεξέλεγκτα.
Το κεφάλι του μωρού σας συνεχίζει να σπρώχνεται προς τα έξω έως ότου φαίνεται το προσωπάκι του. Ο γιατρός ή η μαία σκουπίζει τα αμνιακά υγρά από το στόμα του. Ο γιατρός κρατά σταθερά το κεφάλι του εμβρύου και το στρίβει απαλά, έτσι ώστε να αρχίσουν να εξέρχονται οι ώμοι του. Μετά τους ώμους το υπόλοιπο σώμα γλιστρά εύκολα προς τα έξω. Ο γιατρός κόβει τον ομφάλιο λώρο. Το μωρό καθαρίζεται από τα υγρά και τις βλέννες, σκεπάζεται με μια καθαρή πετσέτα και η μητέρα έχει την ευκαιρία να το αγκαλιάσει για πρώτη φορά.
Θα νιώσετε χιλιάδες συναισθήματα να σας κυριεύουν έχοντας για πρώτη φορά στην αγκαλιά σας το μωρό σας. Ευφορία, ενθουσιασμό, δέος, υπερηφάνεια και φυσικά ανακούφιση και κούραση.
Το 2ο στάδιο μπορεί να διαρκέσει από λίγα λεπτά έως και μια ώρα για τις γυναίκες που δεν έχουν επισκληρίδιο, στις γυναίκες που έχουν επισκληρίδιο διαρκεί έως 2 ώρες αφού η περιοχή είναι αναισθητοποιημένη και δεν λειτουργούν τα αντανακλαστικά της εξώθησης.
3ο στάδιο
Γέννηση του πλακούντα και των υμένων
Μετά την γέννηση του μωρού η μήτρα κάνει μια παύση που διαρκεί μερικά λεπτά. Μετά από αυτή την παύση αρχίζουν οι συσπάσεις ώστε να μικρύνουν την μήτρα και να αρχίσουν να αποκολλούν τον πλακούντα από το τοίχωμα της μήτρας. Οι συσπάσεις της εξώθησης του πλακούντα είναι ανώδυνες και δεν έχουν καμία σχέση με την εξώθηση του εμβρύου. Μετά την αποκόλληση του ο πλακούντας γλιστράει έξω από τον κόλπο. Υπάρχει περίπτωση ο γιατρός να σας ζητήσει να σπρώξετε λίγο ώστε να βγει ο πλακούντας. Το 3ο στάδιο δεν είναι επώδυνο και διαρκεί από μερικά λεπτά έως 1 ώρα. Συνήθως ο πλακούντας αποκολλάται μέσα σε 5-10 λεπτά.
Μετά τον τοκετό
Μετά την γέννηση και του πλακούντα η μήτρα συνεχίζει συσπάσεις, πολύ ελαφρότερες, ώστε να μικρύνει στραγγαλίζοντας τα αγγεία που έδιναν αίμα στον πλακούντα και έτσι αποφεύγεται η αιμορραγία. Ελέγχεται η μήτρα περιοδικά ώστε να βεβαιωθούμε ότι παραμένει συσπασμένη και στεγνή (μη αιμορραγική). Γίνεται καθαρισμός του κόλπου από το αίμα, τα αμνιακά και τις βλέννες και συρράπτεται η μικρή τομή που είχε γίνει στο αιδοίο. Το μωρό περιποιείται και παρακολουθείται από νεογνολόγο παιδίατρο ώστε να τύχει της καλύτερης παρακολούθησης τα πρώτα λεπτά της ζωής του.
Σε περίπτωση που η μήτρα δεν είναι επαρκώς συσπασμένη χορηγείται oxytocin (ορμόνη που προκαλεί σύσπαση στη μήτρα). Μικρές συσπάσεις συνεχίζουν να διαπερνούν τη μήτρα έτσι ώστε να αποφευχθεί η αιμορραγία και δίνουν την αίσθηση πόνων περιόδου. Η μήτρα πλέον είναι στο ύψος του ομφαλού ή κάτω από αυτό. Ο γιατρός εξετάζει τον πλακούντα για να βεβαιωθεί ότι είναι ολόκληρος. Σε περίπτωση επισκληριδίου ο αναισθησιολόγος αφαιρεί το καθετηράκι από το οποίο έδινε φάρμακο, αυτό διαρκεί μια στιγμή και δεν πονάει. Από αυτή την στιγμή μπορείτε να έχετε το μωρό στην αγκαλιά σας καθώς εξοικειώνεστε με αυτό και το θαύμα της γέννησης.
www.gynmed.grΕπιστημονικός Διευθυντής: Αλέξανδρος Αρμενιάκος, Μαιευτήρας Γυναικολόγος
Ιατρείο: Λ. Βασ. Σοφίας 105-107 Αμπελόκηποι | τηλ.: 210.6420056, 6977.635050
Φόρουμ
Αναζήτηση
Latest images
Εγγραφή
Σύνδεση