Της Αγγελικής Καρατζά, παιδιάτρου, λέκτορα Ιατρικού Τμήματος Πανεπιστημίου Πατρών

Σχεδόν όλα τα βρέφη πρόκειται να εμφανίσουν κάποιο ή κάποια από τα ακόλουθα προβλήματα στη διάρκεια του πρώτου χρόνου της ζωής τους. Πριν αρχίσετε να ανησυχείτε, δείτε τι μπορείτε να κάνετε για να τα αντιμετωπίσετε στο σπίτι με τη βοήθεια του παιδιάτρου σας.
1. Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
Τα περισσότερα βρέφη ηλικίας μικρότερης των 6 μηνών εμφανίζουν αναγωγές («γουλιές»). Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η βαλβίδα που συγκρατεί την τροφη στο στομάχι δεν έχει ωριμάσει ακόμα. Επίσης, τα βρέφη συχνά τρώνε λαίμαργα ή δεν «ρέβονται» σωστά, με αποτέλεσμα μικρή ποσότητα γάλακτος να γυρίζει στο στόμα και περιστασιακά στη μύτη. Συνήθως δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, υπό την προϋπόθεση ότι το βρέφος κερδίζει βάρος, δεν παρατηρείται βήχας ή πνιγμονή και οι έμετοι δεν είναι έντονοι. Το πρόβλημα βελτιώνεται από μόνο του, με την πάροδο των μηνών . Τεχνικές που μπορούν να βοηθήσουν είναι τα μικρά γεύματα, το συχνό ρέψιμο κατά τη διάρκεια του γεύματος, η αποφυγή πίεσης στην κοιλιά του μωρού και η έντονη δραστηριότητα μετά το γεύμα.
2. Δερματίτιδα στην περιοχή της πάνας
Οφείλεται στον τοπικό ερεθισμό του δέρματος από τα ούρα ή τα κόπρανα του μωρού και μπορεί να προληφθεί περιορίζοντας την υγρασία στην περιοχή της πάνας. Συνιστάται συχνό άλλαγμα της πάνας του μωρού, εφαρμογή υπεραπορροφητικής πάνας και προληπτική χρήση καλλυντικής ή φαρμακευτικής αλοιφής με οξείδιο του ψευδαργύρου. Η αύξηση του χρόνου έκθεσης του δέρματος στον αέρα κρατώντας την πάνα ανοικτή, η χρήση ήπιου καθαριστικού κάθε φορά που το βρέφος έχει κένωση και χλιαρού νερού κάθε φορά που ουρεί, και όχι μωρομάντηλου, μπορούν να βοηθήσουν στην αποφυγή ερεθισμών. Το ταλκ, τα καλλυντικά λάδια και η συστηματική χρήση μωρομάντηλων, αντίθετα, μπορεί να ερεθίσουν το ευαίσθητο δέρμα του μωρού. Εάν η κατάσταση δεν βελτιώνεται, το δέρμα είναι έντονα κόκκινο ή περιβάλλεται από κόκκινα στίγματα, πιθανώς να έχει επιμολυνθεί από μύκητες, και να απαιτείται ειδική αντιμυκητιασική κρέμα. Σε αυτή την περίπτωση, συμβουλευτείτε τον παιδίατρο σας. Συνιστάται προσοχή στη χρήση κρεμών που περιέχουν κορτικοειδή, καθώς μπορεί να υπάρχουν πιθανές παρενέργειες.
3. Οδοντοφυΐα
Η «άφιξη» του πρώτου δοντιού είναι συγκλονιστικό γεγονός για τους νέους γονείς, αλλά μπορεί να είναι ιδιαίτερα επώδυνη για το μωρό. Τα βρέφη συχνά εμφανίζουν υπερβολική σιελλόρροια, που μπορεί να προκαλέσει δερματίτιδα, διάρροια και δεκατική πυρετική κίνηση. Μπορούμε να χορηγήσετε παυσίπονο και να ανακουφίσετε τα ερεθισμένα ούλα, δίνοντας στο παιδί να δαγκώσει ένα ειδικό για την περίπτωση αντικείμενο, κουτάλι ή κομμάτι ύφασμα που έχετε εκ των πρωτέρων τοποθετήσει για λίγο στο ψυγείο, ώστε να είναι ελαφρώς κρύο.
4. Πυρετός
Ο πυρετός αποτελεί σύμπτωμα που μπορεί να συνοδεύει μια σειρά παθήσεων της βρεφικής ηλικίας, κυρίως λοιμώξεων. Εάν το βρέφος είναι μικρότερο των 6 μηνών, και ιδίως εάν είναι μικρότερο των 3 μηνών, πρέπει να επικοινωνήσουμε άμεσα με τον παιδίατρο. Όσον αφορά τις μεγαλύτερες ηλικίες, στοιχείο ανησυχίας αποτελεί όχι τόσο το ύψος του πυρετού όσο η γενικότερη συμπεριφορά του παιδιού. Εάν το παιδί είναι δραστήριο, παίζει, τρώει και κοιμάται φυσιολογικά, δεν παρουσιάζει δυσκολία στην αναπνοή και ο πυρετός πέφτει γρήγορα με τη σωστή δόση αντιπυρετικού, δεν είναι απαραίτητο να καλέσετε άμεσα τον γιατρό σας.
5. Έκζεμα
Έκζεμα ονομάζεται το ξηρό, κόκκινο δέμα που προκαλεί κνησμό (φαγούρα) και εμφανίζεται συνήθως στα μάγουλα, τα χέρια και τα πόδια. Παρατηρείται όταν το δέρμα αφυδατώνεται, γι’αυτό η ενυδάτωση είναι πολύ σημαντική. Συνιστάται αποφυγή χρήσης σαπουνιού στο λουτρό και αμέσως μετά εφαρμογή ενυδατικής κρέμας, όπως είναι η βαζελίνη. Το χειμώνα, οπότε η ατμόσφαιρα γίνεται ξηρή, βοηθά η εφαρμογή υγραντήρα στο σπίτι.
6. Κολικοί
Κολικοί παρατηρούνται σε 1 στα 10 νεογέννητα και χαρακτηρίζονται από την αιφνίδια έναρξη κλάματος στα κατά τα άλλα υγιή βρέφη. Συνήθως εκδηλώνονται στην ηλικία των 2-3 εβδομάδων και τα συμπτώματα διαρκούν 1-3 ώρες κάθε φορά, συνήθως αργά το απόγευμα ή το βράδυ. Οι κολικοί υποχωρούν μέχρι την ηλικία των 3-4 μηνών και, παρότι είναι πολύ συνηθισμένοι, η αιτία που τους προκαλεί είναι άγνωστη. Η αγκαλιά, οι ρυθμικές κινήσεις του μωρού, το ζεστό λουτρό, η βόλτα με το αυτοκίνητο, οι ρυθμικοί ήχοι, το μασάζ και η χρήση πιπίλας φαίνεται ότι βοηθούν στην ανακούφιση του βρέφους. Το πιο σημαντικό είναι να διατηρήσει κανείς την ψυχραιμία του, διότι οι κολικοί τείνουν να επιδεινώνονται όταν οι γονείς αγχώνονται .
7. Δυσκοιλιότητα
Η δυσκοιλιότητα ορίζεται ως αποβολή σκληρών κοπράνων, που προκαλούν πόνο και ενίοτε μικρή αιμορραγία, και όχι εξαιτίας του πόσο συχνά το βρέφος έχει κένωση. Μερικά εντελώς φυσιολογικά θηλάζοντα βρέφη μπορεί να έχουν κένωση μόνο μία φορά την εβδομάδα. Τα βρέφη που θηλάζουν έχουν πιο μαλακά κόπρανα, ενώ εκείνα που πίνουν γάλα σε σκόνη, ακόμα και εάν ταυτόχρονα θηλάζουν, έχουν πιο σκληρά κόπρανα. Επειδή είναι δύσκολο τα βρέφη να κάνουν κένωση ενώ είναι ξαπλωμένα, είναι φυσιολογικό, όταν προσπαθούν, να σφίγγονται και να κοκκινίζουν. Εάν το μωρό είναι μεγαλύτερο των 4 μηνών και εμφανίζει δυσκοιλιότητα μπορείτε να αυξήσετε τις φυτικές ίνες στη διατροφή του, δίνοντάς του, για παράδειγμα, δημητριακά, δαμάσκηνα, βερίκοκα ή σπανάκι, προκειμένου να την αντιμετωπίσετε.
8. Ρινική συμφόρηση και καταρροή
Η πιο συχνή αιτία που προκαλεί στα νεογέννητα ρινική συμφόρηση («μπουκωμένη» μύτη) είναι η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, δηλαδή, η αναγωγή γάλακτος από το στομάχι στο πίσω μέρος της μύτης μετά το γεύμα. Η ρινική συμφόρηρηση και το φτάρνισμα είναι πολύ συνηθισμένα συμπτώματα στα βρέφη και συνήθως οφείλονται σε ερεθισμό από ξηρό αέρα, από καπνό ή σκόνη. Προσπαθήστε να αποφύγετε τους ερεθιστικούς παράγοντες. Η χρήση σταγόνων φυσιολογικού ορού βοηθά. Η καταρροή και ο ήπιος βήχας συνήθως οφείλονται σε ιογενείς λοιμώξεις. Η καλύτερη αντιμετώπιση είναι η χρήση σταγόνων φυσιολογικού ορού και ειδικού βρεφικού αναρροφητήρα, ώστε να διατηρείται η μύτη καθαρή. Εάν το βρέφος είναι πολύ ανήσυχο, έχει υψηλό πυρετό, δυσκολία στην αναπνοή ή δεν βελτιώνεται μετά την πάροδο 2-3 ημερών, είναι σκόπιμο να επικοινωνήσετε με τον παιδίατρο σας.
9. Στοματίτιδα
Η στοματίτιδα είναι μία ήπια μόλυνση,η οποία προκαλεί λευκωπές πλάκες στο εσωτερικό του στόματος και στην επιφάνεια της γλώσσας. Αυτές οι πλάκες παραμένουν ανάμεσα στα γεύματα και δεν φεύγουν εύκολα, εάν προσπαθήσουμε να τις σκουπίσουμε . Η στοματίτιδα προκαλείται από μύκητες και θεραπεύεται εύκολα με τη χορήγηση τοπικού διαλύματος αντιμυκητιασικού. Δεν προκαλεί δυσφορία, και συνεπώς το βρέφος αναμένεται να σιτίζεται ως συνήθως. Εάν η μητέρα θηλάζει, βοηθά η επάλειψη της θηλής των μαστών με αντιμυκητιασική κρέμα.
10. Οφθαλμικό έκκριμα
Εάν χρειάζεται να σκουπίζουμε συχνά κίτρινες ή πρασινωπές εκκρίσεις («τσίμπλες») και το λευκό τμήμα του ματιού φαίνεται κόκκινο ή ερεθισμένο, πρέπει να υποπτευτούμε τη μόλυνση των ματιών (επιπεφυκίτιδα). Πρόκειται για μια απλή λοίμωξη που αντιμετωπίζεται με εφαρμογή τοπικού διαλύματος αντιβιοτικού, που θα συνταγογραφήσει ο παιδίατρος. Εάν τα μάτια του μωρού δακρύζουν διαρκώς, μπορεί να είναι φραγμένο, από τη γέννηση, το σωληνάκι (ρινοδακρυικός πόρος) που είναι απαραίτητο για την αποχέτευση των δακρύων. Πολύ συχνά το πρόβλημα υποχωρεί χωρίς θεραπεία μέχρι την ηλικία των 12 μηνών, εάν όμως παρατηρηθεί επιπεφυκίτιδα, χρειάζεται η εφαρμογή διαλύματος αντιβιοτικού.
11. Έντονη
//
ανησυχία (του βρέφους ή των γονιών…)
Τα βρέφη που κατά κανόνα είναι ήσυχα και χαρούμενα και ξαφνικά γίνονται νευρικά, κλαίνε ακατάπαυστα και δεν μπορούν να ηρεμίσουν αποτελούν συχνό λόγο ανησυχίας για τους γονείς και τον παιδίατρο. Το πρώτο πράγμα που πρέπει να ελέγξουν οι γονείς είναι εάν το μωρό έχει πυρετό. Στη συνέχεια, καλό είναι να του αφαιρέσουν τα ρούχα και να το κοιτάξουν προσεκτικά σε όλα τα μέρη του σώματος. Εάν το παιδί φαίνεται φυσιολογικό, τρώει καλά και δεν εμφανίζει περίεργα συμπτώματα ή κάτι ασυνήθιστο στο σώμα του, μπορούμε να χορηγήσουμε παυσίπονο μία φορά. Εάν η ανησυχία του μωρού δεν υποχωρήσει, σκόπιμο θα ήταν να επισκεφθείτε τον παιδίατρο την επόμενη ημέρα. Εάν το βρέφος έχει πυρετό, κλαίει απαρηγότητα ή υπάρχει υποψία για κάτι σοβαρό, όπως είναι ο τραυματισμός, η κήλη ή κάποιο άλλο πρόβλημα στην κοιλιά , συνιστάται να τηλεφωνήσετε στον παιδίατρό σας άμεσα και να κανονίσετε μία επίσκεψη στο ιατρείο ή εάν αυτό δεν είναι εφικτό, στο πλησιέστερο εφημερεύον νοσοκομείο. Η ασφάλεια και η υγεία του μωρού είναι πρωταρχικής σημασίας.